De biologische en emotionele gevolgen van diëten

  • Klinisch psycholoog

Welke impact heeft het op een mens om iedere keer een nieuw dieet te proberen en om onszelf bepaald voedsel te ontzeggen? Er zijn gevolgen van diëten op zowel biologisch als op psychologisch en emotioneel niveau. Welke die gevolgen juist zijn, lees je hier!

Survival of the fittest

In de geschiedenis van de mensheid is er sprake geweest van voedselschaarste, waardoor survival of the fittest een belangrijk begrip werd. Survival of the fittest is een natuurlijke selectie die optreedt doordat de organismen die het best aangepast zijn aan hun omgeving, het overleven en zich voortplanten. Wanneer er dus weinig voedsel beschikbaar is, is het belangrijk dat je over de juiste kenmerken beschikt om toch te kunnen overleven. Mensen die deze kenmerken niet hadden, overleefden niet en hebben zich niet voortgeplant. Dat verklaart waarom er vandaag de dag volgende mechanismen bij ons aanwezig zijn:

  • Wanneer we weinig voedsel binnenkrijgen, slaat ons lichaam meer vet op uit het (beperkte) eten dat het krijgt. Op deze manier wordt vet en energie opgeslagen voor momenten wanneer dit nodig is en we geen voedsel binnenkrijgen. Ons lichaam heeft dus geleerd om te sparen.
  • Ons metabolisme wordt vertraagd wanneer we weinig eten binnenkrijgen, om op die manier meer spaarzaam te zijn met onze reserves. Een traag metabolisme betekent een trage verbranding van energie. Iemand met een snel metabolisme zou in tijden van voedselschaarste minder lang kunnen overleven omdat hun reserve sneller opgeraakt.
  • Wanneer we weinig eten worden er verschillende stofjes vrijgelaten in onze hersenen die ervoor zorgen dat we meer craven naar eten, zodat we opzoek gaan naar eten om te kunnen overleven.

Welke rol speelt dat vandaag?

Hoe spelen deze mechanismen vandaag dan een rol? Wel, voor ons lichaam is diëten gelijk aan ondervoeding en dit zet op zijn beurt bovenstaande mechanismen in gang als gevolg van diëten. Het is dus meer dan normaal dat diëten mislukken, omdat onze biologie daar een stokje voor steekt. Het ligt niet aan jou of aan de wilskracht die je niet hebt. Het is je lichaam dat jou graag wil beschermen en wil overleven.

De aanwezigheid van bovenstaande mechanismen verklaart dan ook waarom we achteraf dat verloren gewicht terug bijkomen – en soms zelfs meer. Deze mechanismen zijn nog steeds actief wanneer we terug meer voedsel binnenkrijgen, waardoor dat gewicht er redelijk snel terug kan bijkomen. Na een tijdje zal je lichaam zichzelf terug in balans brengen als het merkt dat het voldoende energie binnenkrijgt. Maar de kans is groot dat je tegen dan opnieuw een dieet bent gestart, waardoor je lichaam niet in die balans kàn komen. 

"Voor ons lichaam is diëten gelijk aan ondervoeding."

Daarnaast blijkt uit onderzoek ook dat het op-en-neer gaan in gewicht (ook wel bekend als jojo-effect) schadelijker is voor je gezondheid dan eenzelfde gewicht behouden, ongeacht hoeveel dat is. Je lichaam moet namelijk blijven vechten en zoeken naar balans.

Naast deze biologische gevolgen van diëten is er ook emotionele en psychologische schade. Zo blijkt uit onderzoek dat diëten samenhangt met 8 (8!) keer meer kans op een eetstoornis, maar zorgt diëten ook voor stress, gevoelens van falen, een lager zelfbeeld of sociale angst. Verder wordt iemand die dieet erg gevoelig voor controleverlies, wat ervoor zorgt dat die zich zal overeten en contact verliest met de interne signalen van verzadiging.

Weet dus dat diëten niet dé oplossing is tot jouw geluk, en net een negatief effect kan hebben. 

Het is krachtiger om jouw lichaam te leren accepteren en omarmen zoals het is. Ja, dat is mogelijk. Ook voor jou! Ik ondersteun jou hier heel graag in. Ontdek hieronder hoe ik jou kan helpen.

Wil je samen met mij werken aan een beter lichaamsbeeld?

Je bent op zoek naar een manier om jouw zelfbeeld te verbeteren. Je wil minder aan jezelf twijfelen en je wil je lichaam accepteren. Dat begrijp ik maar al te goed, want ook ik heb lang met deze vragen geworsteld. Daarom heb ik mijn antwoord hierop gebundeld in mijn individueel traject ‘naar een beter lichaams- en zelfbeeld’. 

ONTDEK MIJN 1:1 TRAJECT
web_jana_djulibravenboer_00014

Graag regelmatig een dosis zelfliefde, mildheid en reminders in je mailbox?

Vul hieronder je naam en e-mailadres in.

    Meer lezen?

    Mild blijven voor jezelf: Tips om gewichtstoename te accepteren en omarmen

    Jana Reck

    Gewichtstoename is iets waar veel mensen mee worstelen, en het kan leiden tot gevoelens van onzekerheid en ontevredenheid over je lichaam. Het is belangrijk om mild te blijven voor jezelf en je lichaam te leren accepteren, ongeacht de veranderingen die het doormaakt. In deze blogpost deel ik enkele waardevolle tips delen die je kunnen helpen om gewichtstoename te omarmen en een fijnere relatie met je lichaam op te bouwen.

    Meer lezen

    Het verband tussen perfectionisme, lichaamsbeeld en zelfbeeld

    Jana Reck

    Voor velen van ons is het moeilijk om tevreden te zijn met wie we zijn en hoe we eruit zien. We vergelijken onszelf voortdurend met anderen en leggen de lat hoog voor onszelf, wat kan leiden tot ongezonde patronen zoals perfectionisme. In deze blogpost ga ik hier dieper op in en geef ik jou inzichten en manieren om jezelf te bevrijden van deze patronen en een gezonde relatie met jezelf te ontwikkelen. 

    Meer lezen